അങ്കോലം നിജ ബീജ സന്തതിരയസ്കാന്തോപലം സൂചികാ
സാധ്വീ നൈജ വിഭും ലതാ ക്ഷിതി-രുഹം സിന്ധുസ്സരിദ് വല്ലഭമ് |
പ്രാപ്നോതീഹ യഥാ തഥാ പശു-പതേഃ പാദാരവിന്ദ-ദ്വയം
ചേതോ-വൃത്തിരുപേത്യ തിഷ്ഠതി സദാ സാ ഭക്തിരിത്യുച്യതേ ||61||
ആനന്ദാശ്രുഭിരാതനോതി പുലകം നൈര്മല്യതശ്ഛാദനം
വാചാ ശങ്ഖ മുഖേ സ്ഥിതൈശ്ച ജഠരാ-പൂര്തിം ചരിത്രാമൃതൈഃ |
രുദ്രാക്ഷൈര്ഭസിതേന ദേവ വപുഷോ രക്ഷാം ഭവദ്ഭാവനാ-
പര്യങ്കേ വിനിവേശ്യ ഭക്തി ജനനീ ഭക്താര്ഭകം രക്ഷതി ||62||
മാര്ഗാവര്തിത പാദുകാ പശു-പതേരങ്ഗസ്യ കൂര്ചായതേ
ഗണ്ഡൂഷാമ്ബു നിഷേചനം പുര-രിപോര്ദിവ്യാഭിഷേകായതേ
കിഞ്ചിദ്ഭക്ഷിത മാംസ-ശേഷ-കബലം നവ്യോപഹാരായതേ
ഭക്തിഃ കിം ന കരോത്യഹോ വന-ചരോ ഭക്താവതംസായതേ ||63||
വക്ഷസ്താഡനമന്തകസ്യ കഠിനാപസ്മാര സമ്മര്ദനം
ഭൂഭൃത് പര്യടനം നമത്സുര-ശിരഃ കോടീര സങ്ഘര്ഷണമ് |
കര്മേദം മൃദുലസ്യ താവക-പദ ദ്വന്ദ്വസ്യ ഗൌരീ-പതേ
മച്ചേതോ മണി-പാദുകാ വിഹരണം ശമ്ഭോ സദാങ്ഗീ-കുരു ||64||
വക്ഷസ്താഡന ശങ്കയാ വിചലിതോ വൈവസ്വതോ നിര്ജരാഃ
കോടീരോജ്ജ്വല രത്ന-ദീപ-കലികാ നീരാജനം കുര്വതേ |
ദൃഷ്ട്വാ മുക്തി-വധൂസ്തനോതി നിഭൃതാശ്ലേഷം ഭവാനീ-പതേ
യച്ചേതസ്തവ പാദ-പദ്മ-ഭജനം തസ്യേഹ കിം ദുര്ലഭമ് ||65||
ക്രീഡാര്ഥം സൃജസി പ്രപഞ്ചമഖിലം ക്രീഡാ-മൃഗാസ്തേ ജനാഃ
യത്കര്മാചരിതം മയാ ച ഭവതഃ പ്രീത്യൈ ഭവത്യേവ തത് |
ശമ്ഭോ സ്വസ്യ കുതൂഹലസ്യ കരണം മച്ചേഷ്ടിതം നിശ്ചിതം
തസ്മാന്മാമക രക്ഷണം പശു-പതേ കര്തവ്യമേവ ത്വയാ ||66||
ബഹു-വിധ പരിതോഷ ബാഷ്പ-പൂര
സ്ഫുട പുലകാങ്കിത ചാരു-ഭോഗ ഭൂമിമ് |
ചിര-പദ ഫല-കാങ്ക്ഷി സേവ്യമാനാം
പരമ സദാശിവ ഭാവനാം പ്രപദ്യേ ||67||
അമിത മുദമൃതം മുഹുര്ദുഹന്തീം
വിമല ഭവത്പദ-ഗോഷ്ഠമാവസന്തീമ് |
സദയ പശു-പതേ സുപുണ്യ പാകാം
മമ പരിപാലയ ഭക്തി ധേനുമേകാമ് ||68||
ജഡതാ പശുതാ കലങ്കിതാ
കുടില ചരത്വം ച നാസ്തി മയി ദേവ |
അസ്തി യദി രാജ-മൌലേ
ഭവദാഭരണസ്യ നാസ്മി കിം പാത്രമ് ||69||
അരഹസി രഹസി സ്വതന്ത്ര ബുദ്ധ്യാ
വരി-വസിതും സുലഭഃ പ്രസന്ന മൂര്തിഃ |
അഗണിത ഫല-ദായകഃ പ്രഭുര്മേ
ജഗദധികോ ഹൃദി രാജ ശേഖരോസ്തി ||70||
ആരൂഢ ഭക്തി-ഗുണ കുഞ്ചിത ഭാവ ചാപ
യുക്തൈശ്ശിവ സ്മരണ ബാണ-ഗണൈരമോഘൈഃ |
നിര്ജിത്യ കില്ബിഷ-രിപൂന് വിജയീ
സുധീന്ദ്രസ്സാനന്ദമാവഹതി സുസ്ഥിര രാജ-ലക്ഷ്മീമ് ||71||
ധ്യാനാഞ്ജനേന സമവേക്ഷ്യ തമഃപ്രദേശം
ഭിത്വാ മഹാ-ബലിഭിരീശ്വര-നാമ മന്ത്രൈഃ |
ദിവ്യാശ്രിതം ഭുജഗ-ഭൂഷണമുദ്വഹന്തി
യേ പാദ പദ്മമിഹ തേ ശിവ തേ കൃതാര്ഥാഃ ||72||
ഭൂ-ദാരതാമുദവഹദ് യദപേക്ഷയാ ശ്രീ-
ഭൂ-ദാര ഏവ കിമതസ്സുമതേ ലഭസ്വ |
കേദാരമാകലിത മുക്തി മഹൌഷധീനാം
പാദാരവിന്ദ ഭജനം പരമേശ്വരസ്യ ||73||
ആശാ-പാശ-ക്ലേശ-ദുര്വാസനാദി-
ഭേദോദ്യുക്തൈഃ ദിവ്യ-ഗന്ധൈരമന്ദൈഃ |
ആശാ-ശാടീകസ്യ പാദാരവിന്ദം
ചേതഃപേടീം വാസിതാം മേ തനോതു ||74||
കല്യാണിനം സരസ-ചിത്ര-ഗതിം സവേഗം
സര്വേങ്ഗിതജ്ഞമനഘം ധ്രുവ ലക്ഷണാഢ്യമ് |
ചേതസ്തുരങ്ഗമ് അധിരുഹ്യ ചര സ്മരാരേ
നേതസ്സമസ്ത ജഗതാം വൃഷഭാധിരൂഢ ||75||
ഭക്തിര്മഹേശ പദ-പുഷ്കരമാവസന്തീ
കാദമ്ബിനീവ കുരുതേ പരിതോഷ-വര്ഷമ് |
സമ്പൂരിതോ ഭവതി യസ്യ മനസ്തടാകഃ-
തജ്ജന്മ-സസ്യമഖിലം സഫലം ച നാന്യത് ||76||
ബുദ്ധിഃസ്ഥിരാ ഭവിതുമീശ്വര പാദ-പദ്മ
സക്താ വധൂര്വിരഹിണീവ സദാ സ്മരന്തീ |
സദ്ഭാവനാ സ്മരണ-ദര്ശന-കീര്തനാദി
സമ്മോഹിതേവ ശിവ-മന്ത്ര ജപേന വിന്തേ ||77||
സദുപചാര വിധിഷ്വനുബോധിതാം
സവിനയാം സുഹൃദം സദുപാശ്രിതാമ് |
മമ സമുദ്ധര ബുദ്ധിമിമാം പ്രഭോ
വര-ഗുണേന നവോഢ വധൂമിവ ||78||
നിത്യം യോഗി മനസ്സരോജ-ദല സഞ്ചാര ക്ഷമസ്ത്വത്
ക്രമശ്ശമ്ഭോ തേന കഥം കഠോര യമരാഡ് വക്ഷഃകവാട-ക്ഷതിഃ |
അത്യന്തം മൃദുലം ത്വദങ്ഘ്രി യുഗലം ഹാ മേ മനശ്ചിന്തയതി-
ഏതല്ലോചന ഗോചരം കുരു വിഭോ ഹസ്തേന സംവാഹയേ ||79||
ഏഷ്യത്യേഷ ജനിം മനോऽസ്യ കഠിനം തസ്മിന്നടാനീതി
മദ്രക്ഷായൈ ഗിരി സീമ്നി കോമല-പദന്യാസഃ പുരാഭ്യാസിതഃ |
നോചേദ് ദിവ്യ ഗൃഹാന്തരേഷു സുമനസ്തല്പേഷു വേദ്യാദിഷു
പ്രായസ്സത്സു ശിലാ-തലേഷു നടനം ശമ്ഭോ കിമര്ഥം തവ ||80||
കഞ്ചിത്കാലമുമാ-മഹേശ ഭവതഃ പാദാരവിന്ദാര്ചനൈഃ
കഞ്ചിദ്ധ്യാന സമാധിഭിശ്ച നതിഭിഃ കഞ്ചിത് കഥാകര്ണനൈഃ |
കഞ്ചിത് കഞ്ചിദവേക്ഷണൈശ്ച നുതിഭിഃ കഞ്ചിദ്ദശാമീദൃശീം
യഃപ്രാപ്നോതി മുദാ ത്വദര്പിത മനാ ജീവന് സ മുക്തഃഖലു ||81||
ബാണത്വം വൃഷഭത്വം അര്ധ-വപുഷാ ഭാര്യാത്വം ആര്യാ-പതേ
ഘോണിത്വം സഖിതാ മൃദങ്ഗ വഹതാ ചേത്യാദി രൂപം ദധൌ |
ത്വത്പാദേ നയനാര്പണം ച കൃതവാന് ത്വദ്ദേഹ ഭാഗോ ഹരിഃ
പൂജ്യാത്പൂജ്യ-തരസ്സ ഏവ ഹി ന ചേത് കോ വാ തദന്യോऽധികഃ ||82||
ജനന-മൃതി-യുതാനാം സേവയാ ദേവതാനാം
ന ഭവതി സുഖ ലേശസ്സംശയോ നാസ്തി തത്ര |
അജനിമമൃത രൂപം സാമ്ബമീശം ഭജന്തേ
യ ഇഹ പരമ സൌഖ്യം തേ ഹി ധന്യാ ലഭന്തേ ||83||
ശിവ തവ പരിചര്യാ സന്നിധാനായ ഗൌര്യാ
ഭവ മമ ഗുണ-ധുര്യാം ബുദ്ധി-കന്യാം പ്രദാസ്യേ |
സകല ഭുവന ബന്ധോ സച്ചിദാനന്ദ സിന്ധോ
സദയ ഹൃദയ-ഗേഹേ സര്വദാ സംവസ ത്വമ് ||84||
ജലധി മഥന ദക്ഷോ നൈവ പാതാല ഭേദീ
ന ച വന മൃഗയായാം നൈവ ലുബ്ധഃ പ്രവീണഃ |
അശന കുസുമ ഭൂഷാ വസ്ത്ര മുഖ്യാം സപര്യാം
കഥയ കഥമഹം തേ കല്പയാനീന്ദു-മൌലേ ||85||
പൂജാ-ദ്രവ്യ സമൃദ്ധയോ വിരചിതാഃ പൂജാം കഥം കുര്മഹേ
പക്ഷിത്വം ന ച വാ കീടിത്വമപി ന പ്രാപ്തം മയാ ദുര്ലഭമ് |
ജാനേ മസ്തകമങ്ഘ്രി-പല്ലവമുമാ ജാനേ ന തേऽഹം വിഭോ
ന ജ്ഞാതം ഹി പിതാമഹേന ഹരിണാ തത്ത്വേന തദ്രൂപിണാ ||86||
അശനം ഗരലം ഫണീ കലാപോ
വസനം ചര്മ ച വാഹനം മഹോക്ഷഃ |
മമ ദാസ്യസി കിം കിമസ്തി ശമ്ഭോ
തവ പാദാമ്ബുജ ഭക്തിമേവ ദേഹി ||87||
യദാ കൃതാമ്ഭോ-നിധി സേതു-ബന്ധനഃ
കരസ്ഥ ലാധഃ കൃത പര്വതാധിപഃ |
ഭവാനി തേ ലങ്ഘിത പദ്മ-സമ്ഭവഃ
തദാ ശിവാര്ചാസ്തവ ഭാവന-ക്ഷമഃ ||88||
നതിഭിര്നുതിഭിസ്ത്വമീശ പൂജാ
വിധിഭിര്ധ്യാന-സമാധിഭിര്ന തുഷ്ടഃ |
ധനുഷാ മുസലേന ചാശ്മഭിര്വാ
വദ തേ പ്രീതി-കരം തഥാ കരോമി ||89||
വചസാ ചരിതം വദാമി
ശമ്ഭോരഹം ഉദ്യോഗ വിധാസു തേऽപ്രസക്തഃ |
മനസാകൃതിമീശ്വരസ്യ സേവേ
ശിരസാ ചൈവ സദാശിവം നമാമി ||90||
ആദ്യാऽവിദ്യാ ഹൃദ്ഗതാ നിര്ഗതാസീത്-
വിദ്യാ ഹൃദ്യാ ഹൃദ്ഗതാ ത്വത്പ്രസാദാത് |
സേവേ നിത്യം ശ്രീ-കരം ത്വത്പദാബ്ജം
ഭാവേ മുക്തേര്ഭാജനം രാജ-മൌലേ ||91||
ദൂരീകൃതാനി ദുരിതാനി ദുരക്ഷരാണി
ദൌര്ഭാഗ്യ ദുഃഖ ദുരഹങ്കൃതി ദുര്വചാംസി |
സാരം ത്വദീയ ചരിതം നിതരാം പിബന്തം
ഗൌരീശ മാമിഹ സമുദ്ധര സത്കടാക്ഷൈഃ ||92||
സോമ കലാ-ധര-മൌലൌ
കോമല ഘന-കന്ധരേ മഹാ-മഹസി |
സ്വാമിനി ഗിരിജാ നാഥേ
മാമക ഹൃദയം നിരന്തരം രമതാമ് ||93||
സാ രസനാ തേ നയനേ
താവേവ കരൌ സ ഏവ കൃതകൃത്യഃ |
യാ യേ യൌ യോ ഭര്ഗം
വദതീക്ഷേതേ സദാര്ചതഃ സ്മരതി ||94||
അതി മൃദുലൌ മമ
ചരണാവതി കഠിനം തേ മനോ ഭവാനീശ |
ഇതി വിചികിത്സാം സംത്യജ
ശിവ കഥമാസീദ്ഗിരൌ തഥാ പ്രവേശഃ ||95||
ധൈയാങ്കുശേന നിഭൃതം
രഭസാദാകൃഷ്യ ഭക്തി-ശൃങ്ഖലയാ |
പുര-ഹര ചരണാലാനേ
ഹൃദയ മദേഭം ബധാന ചിദ്യന്ത്രൈഃ ||96||
പ്രചരത്യഭിതഃ പ്രഗല്ഭ-വൃത്ത്യാ
മദവാനേഷ മനഃ-കരീ ഗരീയാന് |
പരിഗൃഹ്യ നയേന ഭക്തി-രജ്ജ്വാ
പരമ സ്ഥാണു-പദം ദൃഢം നയാമുമ് ||97||
സര്വാലങ്കാര-യുക്താം സരല-പദ-യുതാം സാധു-വൃത്താം സുവര്ണാം
സദ്ഭിസ്സംസ്തൂയമാനാം സരസ ഗുണ-യുതാം ലക്ഷിതാം ലക്ഷണാഢ്യാമ് |
ഉദ്യദ്ഭൂഷാ-വിശേഷാമ് ഉപഗത-വിനയാം ദ്യോതമാനാര്ഥ-രേഖാം
കല്യാണീം ദേവ ഗൌരീ-പ്രിയ മമ കവിതാ-കന്യകാം ത്വം ഗൃഹാണ ||98||
ഇദം തേ യുക്തം വാ പരമ-ശിവ കാരുണ്യ ജലധേ
ഗതൌ തിര്യഗ്രൂപം തവ പദ-ശിരോ-ദര്ശന-ധിയാ |
ഹരി-ബ്രഹ്മാണൌ തൌ ദിവി ഭുവി ചരന്തൌ ശ്രമ-യുതൌ
കഥം ശമ്ഭോ സ്വാമിന് കഥയ മമ വേദ്യോസി പുരതഃ ||99||
സ്തോത്രേണാലം അഹം പ്രവച്മി ന മൃഷാ ദേവാ വിരിഞ്ചാദയഃ
സ്തുത്യാനാം ഗണനാ-പ്രസങ്ഗ-സമയേ ത്വാമഗ്രഗണ്യം വിദുഃ |
മാഹാത്മ്യാഗ്ര-വിചാരണ-പ്രകരണേ ധാനാ-തുഷസ്തോമവത്
ധൂതാസ്ത്വാം വിദുരുത്തമോത്തമ ഫലം ശമ്ഭോ ഭവത്സേവകാഃ ||100||
(ഇതി ശ്രീമത്പരമ-ഹംസ പരിവ്രാജകാചാര്യ-
ശ്രീമത് ശങ്കരാചാര്യ വിരചിതാ ശിവാനന്ദ ലഹരീ സമാപ്താ ||)
കുറിപ്പ്: അക്ഷരത്തെറ്റുകള്ക്ക് ക്ഷമാപണം!